Nadat
in de vorige blogpost de vraag geformuleerd werd over de bevolkingsaantallen in Dor, toog
Kurt VB aan het werk (als de tekenaar van de kaarten destijds), om één en ander uit te pluizen. We laten Kurt aan het woord ...
=======================================================================
Eventjes een toelichting ivm de wereld van Dor,
vermits jij al enkele keren gezegd hebt dat wij niet goed beseften hoe
groot die wereld wel is. Daar is, zoals
Dirk al zei, wel
degelijk over na gedacht (
n.v.d.r.: dit verwijst naar een conversatie die we hadden over de schijnbare discrepantie van de grootte van de wereld en de vermeldde bevolkingsaantallen).
Grootte van de landen
Op de bijgevoegde kaart van Dor (wat slechts een deel
is van de volledige wereld) heb ik de aangeduide schaal van 150km zowel
horizontaal als verticaal uitgezet (n.v.d.r. de originele kaarten zijn te raadplegen in de
atlas van Dor). Dit geeft horizontaal 41 x 150km =
6.150km, en verticaal 28 x 150 km = 4.200km,
dus een totale oppervlakte van 25.830.000km². Ongeveer 50% hiervan is
land (zie het ingekleurde kaartje met de land- en waterverdeling), wat
dus neer komt op 12.915.000km².
Ter vergelijking: Rusland is zo’n 17.100.000km²
groot, Canada 10.000.000km² en de VS 9.600.000km². Europa omvat ongeveer
10.500.000km². Qua grootte is de gekende Wereld Van Dor dus iets groter
dan Europa. Wat er achter de Vlakte van It-Quawk
ligt, de rotseilanden van de Draketanden, de woeste golven van de
Oostelijke Oceaan of de sneeuwstormen die over de Yszee razen, is
natuurlijk een raadsel.
We weten dus niet hoe groot de volledige
wereldbol van Dor wel is (in de veronderstelling dat Dor natuurlijk
bolvormig is, want misschien denken de Dorianen wel dat hun wereld een
platte schijf is:-)). We zijn er steeds van uit gegaan dat Dor ongeveer
de grootte van de aarde heeft (iets groter, maar niet zo veel – al is
dat wel relatief natuurlijk). Er zijn dus nog
veel landen te ontdekken en uiteindelijk is Dor niet zo groot als je
zelf wel denkt :-).
De detailkaarten van de landen zijn op een andere
schaal (100km) getekend dan de wereldkaart van Dor (150km), maar de
kaarten komen wel overeen qua geschaleerde afstanden. Zo is op de wereldkaart de
afstand tussen Atumbar en Bobor 600km (4 x 150km).
Op de detailkaart is dat 630km (6 x 100km + 1/3de van
100km). Die kleine foutmarge is te wijten aan de gebrekkige opmeting van
de Doriaanse landmeters en kaartenmakers. Hun instrumenten zijn
uiteraard niet zo precies als de onze :-)
Bevolking in Dor
Een volgend aspect is het aantal inwoners van Dor.
Tijdens de Middeleeuwen in Europa leefden ongeveer 10 tot 50 personen
per km², afhankelijk van het terrein en het klimaat (met een verschil
tussen Vroege en Late Middeleeuwen – bron: Wikipedia
en demografische internetsites). Is het terrein rotsachtig of woest,
het land weinig vruchtbaar, het weer koud of droog, dan kan je uitgaan
van zo’n 10 personen per km². Is het terrein daarentegen vruchtbaar en
ligt het in een klimaatzone met uitstekende seizoenen,
dan is 50 personen per km² realistisch.
Ik weet niet hoe het in Dor zit met de
inwonersaantallen per land in verhouding tot hun landoppervlakte. Als
die in het basisregelboek vermeld worden, dan kan je dat eens uitrekenen en dan
heb je een idee of dat land vruchtbaar is of niet. Maar de
cijfers moet je dan wel relativeren en interpreteren, want een kleine
zeer vruchtbare strook kan volgebouwd zijn terwijl de rest van het land
leeg en woest is. Kijk bijvoorbeeld naar het oude Egypte en de Nijl,
waar de toenmalige 1 à 2 miljoen mensen op een
smalle strook naast de rivier leefden. Of de bevolking kan net
verspreid over het hele land aanwezig zijn rond kleine vruchtbare zones.
Dit bevolkingscijfer kan bovendien verhogen of
verlagen door een aantal invloeden (en ook daarom moet je de
bevolkingscijfers interpreteren): politieke instabiliteit of oorlogen,
invasie, pest of ziekte, technologische vooruitgang of ontdekkingen
in de (landbouw)wetenschap,… Als je een land kan irrigeren, kan je meer
gewassen telen en oogsten, wat op zijn beurt weer een invloed op de
bevolkingstoename heeft. Omgekeerd zorgen oorlogen en invasies voor een
verlaging of – in het gunstigste geval – stabiliteit
van de bevolking. Toen de Vikings in het noorden en de Arabieren in het
zuiden Europa binnen vielen, bleef de bevolking eeuwenlang stabiel en
kende geen toename. Het kan trouwens eeuwen duren eer een land of
bevolking zich herstelt van die factoren… Ook de
verandering van politieke structuren heeft een invloed (landen waar
iedereen vrijer is, zullen meer volk aantrekken dan landen die op
slavenarbeid gebaseerd zijn of waar een slechte tiran heerst). Allemaal
zaken dus die van belang kunnen zijn in Dor.
Ter vergelijking: Frankrijk heeft een rijk en
vruchtbaar land, en was dan ook het meest bevolkt tijdens de
Middeleeuwen – als ik me niet vergis met een bevolkingsdichtheid van 100
personen per km², maar mijn geheugen kan me in de steek
laten – het is ook al 25 jaar geleden :-).
De landen in West- en Noord-Dor zijn woester en dus
dunner bevolkt, terwijl Atumbar en de landen errond dichter bevolkt
zijn. In principe wordt zo veel mogelijk van het vruchtbare
land ingenomen door velden en weilanden, zeker bij oudere koninkrijken
die al een rijkere geschiedenis en agricultuur achter de rug hebben. En
hoe ouder het koninkrijk, hoe meer velden en weilanden aangelegd zijn en
gewonnen zijn op bosgebieden of moerassen.
En hoe meer velden, hoe meer monden je kan voeden en hoe meer dorpen en
steden je zult tegen komen.
Maaswijdte tussen nederzettingen
En dat brengt ons bij een volgend aspect waarmee
rekening gehouden werd bij het tekenen van de kaarten, namelijk: hoe
veel dorpen en steden zijn er nu eigenlijk per land? Of, wat is de
maaswijdte waarop steden van elkaar liggen?
Hierbij heb ik mij gebaseerd op de afstanden tussen
grote en middelgrote steden tijdens de Middeleeuwen in Europa,
geëxtrapoleerd naar de Wereld van Dor. Nu vind je die informatie
waarschijnlijk op het internet, maar in de jaren ’80 moest
je dat zelf uitzoeken.
Ik ben ervan uit gegaan dat dorpen en gehuchten op
een halve dagreis tot een volledige dagreis van elkaar liggen. Te voet
uiteraard, want de meeste boeren hadden geen paarden. De boeren wilden
immers hun waren op de markt verkopen, dus
moesten ze wel te voet naar een volgend dorp gaan. Maar ze wilden ook
graag ’s avonds terug thuis zijn. Daarom liggen de meeste dorpjes op een
halve dagreis, hier en daar (door ‘accidenten’ in het terrein) zelfs op
een volledige dagreis.
Als je ervan uit gaat dat je ongeveer 4 à 5 uur
stapt van het ene naar het andere dorp, dan kan je zo’n 15 tot 30km
stappen, afhankelijk van jouw snelheid. Ik ging ervan uit dat de boeren
niet treuzelden, want elk uur verloren aan het stappen,
was een uur minder verkopen op de markt of een uur minder werken op het
land. De maaswijdte tussen de dorpen raamde ik daarom op ongeveer 20 à
25km in vruchtbare landen. Dorre streken en woestijnen hebben natuurlijk
een andere maaswijdte. Tussen de dorpen
liggen uiteraard nog kleinere gehuchten, boerderijen,…
Steden liggen op een grotere afstand van elkaar,
uiteraard weer afhankelijk van het terrein en klimaat. Hiervoor nam ik
als maat iets tussen 3 en 5 dagreizen, dus 60 tot 100km. Als ik de
detailkaart van Atumbar als voorbeeld neem, dan liggen
de meeste steden zo’n 50 tot 100km van elkaar, wat dus exact overeen
komt met mijn veronderstelling. Ter info: op de kaarten zijn alleen
steden getekend, waartussen uiteraard vele dorpen, kleine dorpjes,
gehuchten, boerderijen, eenzame boerderijen, enz… liggen.
De
Ferrariskaart was in Dor nog niet uitgevonden, dus zéér
gedetailleerde kaarten hebben wij helaas niet kunnen bemachtigen :-).
Op de 600km tussen Atumbar en Bobor stapte je dus 3
tot 4 weken (en je moest de bergen nog eens over). Gemakkelijker was
natuurlijk per boot het meer over en de rivier stroomafwaarts volgen :-).
Grootte van de nederzettingen
Hoe groot zijn nu deze dorpen en steden en waarom
liggen ze op die bepaalde plaats in Dor? Ook hierover hebben wij
indertijd gebrainstormd – of wat dacht je? :-)
Kleinere steden tref je uiteraard op verkeersassen
aan, waarlangs goederen getransporteerd werden. Dat kunnen wegen of
rivieren zijn, kustplaatsen, (nationale en internationale)
handelsroutes.,… Waar meerdere wegen samen komen, kan je
een grotere stad hebben.
Ook het landschap heeft een invloed op de ligging
van steden: een berghelling die bijvoorbeeld aan 3 zijden omringd is
door steile kliffen is gemakkelijk te verdedigen, terwijl goederen toch
vlot via de helling aan de 4de kant
de stad binnen geraken. Een bocht in de rivier geeft meer laad- en loskaden voor de stad. Enzovoort…
Steden in woestijnen, moerassen, bergen of bossen
verraden waarschijnlijk de aanwezigheid van grondstoffen die elders niet
of moeilijk te vinden zijn – of zijn louter (militair) strategisch.
Omdat er weinig of zelfs geen landbouw rondom
de stad mogelijk is, moeten alle goederen aangevoerd worden – wat een
kostelijke zaak is – en zo’n stad ontleent zijn bestaansrecht
waarschijnlijk alleen maar aan iets wat de rest niet heeft
(grondstoffen, ertsen, hout, zeldzame ingrediënten, magie,…). Anderzijds
kan hun ligging hen ook beschermen tegen vijanden of tegen het klimaat.
Vanuit militair oogpunt beschermen zulke steden de landsgrenzen of
liggen ze net diep binnen de landsgrenzen, waardoor ze eerder als
interne controlepost van de landerijen dienen en als
belastingsinningspost voor de koning (of om een ontrouwe leenheer in
bedwang te houden). Een ook hiervan zal je op de kaarten een aantal
voorbeelden aantreffen (de kastelen en ommuurde steden in de Rijken van
Zuid-Atumbar, bijvoorbeeld).
Maar vanaf hoeveel bewoners spreek je van een stad?
Tja, dat is voor discussie vatbaar. Waar leg je de grens? Daarom
hieronder enkele vage richtlijnen die ik gebruikt heb, met natuurlijk de
tientallen, zo niet honderden, uitzonderingen :-).
Ik heb als maatstaf het Middeleeuwse Leuven genomen
– want dat ken ik :-). Leuven telde ongeveer 2.000 inwoners rond het jaar
1300. Voor Dor heb ik als referentiejaar iets tussen het jaar 1000 en
1300 van onze jaartelling genomen, kwestie
van een aanknopingspunt te hebben. Kleine (vaak niet ommuurde) steden
telden in de Middeleeuwen tussen de 1.000 à 5.000 inwoners, laat ons
gemiddeld 2.500 nemen. Leuven is dan direct een uitzondering – niet qua
inwonersaantal, maar wel omwille van haar stadsomwalling
(die van ergens halverwege de 12de eeuw dateert).
Grotere steden schatte ik zo’n 4 à 5 keer groter
dan Leuven, dus ongeveer 10.000 inwoners. Uiteraard zijn er hiervan
minder dan van de kleine steden. De steden op de detailkaarten zijn een
mengeling van kleine en grote steden, al dan niet
ommuurd. Hoeveel kleine en hoeveel grote steden laten we in het
ongewisse :-).
Tussen deze steden liggen de dorpen, die ongeveer
100 à 500 inwoners tellen en de nog kleinere gehuchten, boerderijen,
verspreide bebouwing, kastelen (waarrond ook mensen wonen ter
bescherming),…
In de Middeleeuwen leefde ongeveer 80% van de
bevolking op het land, niet in de steden. Kan je zelf eens uitrekenen
hoeveel dorpen er moeten zijn in Dor – waarvan geen enkele op de kaart
staat:-) Uitzonderingen zijn er altijd: garnizoenssteden
bevatten waarschijnlijk in verhouding zeer veel volk (soldaten, dan),
maar dorpen kunnen ook zeer groot zijn (maar nogal uitgestrekt om van
een stad te kunnen spreken), en steden kunnen om een of andere reden
overbevolkt zijn…
En elk land bezit uiteraard een hoofdstad (of
meerdere grote steden indien de hoofdstad tijdens de geschiedenis enkele
keren verhuisd werd – Thailand heeft zo een vijftal hoofdsteden gehad)
en die waren volgens mij minstens een factor 3
à 5 keer groter dan de grote steden, sommigen zelfs meer dan 10 keer
groter. Wat dus op zo’n 30.000 à 100.000 inwoners komt. Uiteraard zijn
hier uitzonderingen op: een land kan een gigantische hoofdstad hebben en
in sommige streken/landen zal zelfs bijna iedereen
in de hoofdstad wonen. Wie weet wat de Dorianen drijft om ergens te
gaan wonen?
Ter vergelijking: Het Middeleeuwse
London telde ongeveer 30.000 inwoners. In het jaar 1100 was dit 15.000
(op een totale bevolking in Engeland van 1 miljoen), maar 200 jaar later
was de Londense bevolking al vermeerderd tot 80.000. Parijs was 2 keer
zo groot met 60.000 inwoners en verdubbelde
dat aantal in de volgende eeuw. Het rijke Venetië telde meer dan
100.000 zielen en Moscow zelfs meer dan 200.000 tegen de Late
Middeleeuwen.
Amsterdam was duidelijk een kleine stad in vergelijking met de rest: slechts 1.000 inwoners.
Voor heel Europa wordt de bevolking in de vroege
Middeleeuwen geschat op 25 tot 30 miljoen (of 2.9 inwoners per km² - met
de kanttekening dat ik voor de oppervlakte die van hedendaags Europa
genomen heb, terwijl het Middeleeuws Europa veel
kleiner was – en dat staat in schril contrast met de 10 à 50 inwoners
per km² van hierboven), met een piek in de late Middeleeuwen van 100 tot
120 miljoen (11.4 inwoners per km²). In enkele krabbels die ik nog
gevonden heb, stond onderstaande tabel met de
bevolking per land in Dor – en als ik me niet vergis zijn dat getallen
die ook in het basisregelboek zijn opgenomen (n.v.d.r. klopt inderdaad):
Bevolking Wereld van Dor
|
|
|
|
Oost
|
|
|
West
|
|
Atumbar
|
900.000
|
|
Orasol
|
20.000
|
Zilkandor
|
200.000
|
|
Rivizal
|
60.000
|
Kornandor
|
175.000
|
|
Usulkar
|
90.000
|
Helkandor
|
700.000
|
|
Linalh
|
variabel
|
Davilaat
|
variabel
|
|
|
170.000
|
Biborth
|
450.000
|
|
|
|
Noord-Rian
|
60.000
|
|
|
|
Zuid-Rian
|
300.000
|
|
|
|
Analta
|
120.000
|
|
Eilanden
|
|
Arvan
|
300.000
|
|
It-Quawk
|
80.000
|
Lir
|
140.000
|
|
Xelkon
|
80.000
|
Gulnave
|
80.000
|
|
Malmask
|
100.000
|
Orvalve
|
350.000
|
|
Xalm
|
50.000
|
|
3.775.000
|
|
|
310.000
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Totaal:
|
4.255.000
|
Als we de variabele bevolking van Davilaat en
Linalh mee in beschouwing nemen, dan mogen we dit cijfer afronden op 5
miljoen (of 0.4 inwoners per km²). Dat is dus beduidend minder dan
Middeleeuws Europa! Met andere woorden kan je wel stellen
dat Dor een dorre, woeste en gevaarlijke wereld is (vandaar de naam
misschien;-), waar vermoedelijk weinig grote of zeer grote steden zijn.
Uiteraard wonen er nog talloze Dorianen achter de
Vlakte van It-Quawk, de Oostelijke Oceaan of de Yszee. Misschien hebben
die landen een gunstiger klimaat en landschap om een talrijke bevolking
te voeden…?
Ik heb eens zitten googlelen naar
berekeningsmodules op het internet die bevolkingen schatten op basis van
landschap, klimaat,… en heb er toch enkele gevonden. Misschien leuk om
eens mee te spelen?
========================================================================
Tot zover dit zeer uitgebreide en gedetailleerde antwoord van Kurt. Nadien gaf Dirk ook nog een aanvulling door:
Ik
denk dat je ook in beschouwing moet nemen dat dit een fantasy wereld
is, er lopen dus nog een pak “andere” creaturen rond die ook hun biotoop
uitbouwen en die we niet echt in de wereld beschrijving hebben
opgenomen. Elf steden, Dwergen burchten, halfling gehuchten, grote delen
van het land waar niemand komt dank zij draken, trollen en andere
wezens. Dit verklaart ook de dunnere bevolkingsgraad van Dor.
Anyway...
ik herinner me dat ons plan inderdaad was om een wereld te maken
ongeveer met een oppervlakte van Europa om iets groot genoeg te hebben
voor verschillende biotopen. De totale planeet Dor is nooit beschreven,
maar we hebben dat zeker een paar keer besproken en Dor zou 1.5 to 2
keer de aarde moeten zijn. Dat was altijd een beetje de bedoeling, om
ons nog ruimte te geven voor 3-4 grote continenten, want het idee was,
zoals DnD, ooit nog wel andere “campaign” areas te beschrijven maar dan
binnen dezelfde wereld. Beneden de Drakentanden was het de bedoeling om
een grote reeks eilanden te hebben, met een nat en tropisch klimaat en
vreemde nieuwe wezens. Ik herinner me toen wat Inca inspired ideetjes
met wat Piraten steden als verloren outposts in deze vreemde regios (dus
eigelijk een beetje de Caribbean).
========================================================================
Voorwaar een interessante inkijk in hoe de wereld van Dor ooit tot stand is gekomen!
