donderdag 28 maart 2013

Het Oog van de Draak

Was er een voorloper van Schimmen & Schaduwen? Uiteraard haalde Schimmen & Schaduwen voor een deel inspiratie uit andere systemen, zoals Oog des Meesters, Runequest, Warhammer Fantasy Roleplay e.d. Maar was er een voorloper gepubliceerd door The Wise Tree zelf?

Zoals Dirk VdH al aangaf, bestond er een op een bepaald moment een Speel-per-post of Play-by-mail (PBM) game, dat de directe voorloper was van Schimmen & Schaduwen. De naam van dit spel was 'Het Oog van de Draak'. Bedoeling was dat men per post doorstuurde welke acties men wenste te ondernemen, en dan per post hierop antwoord kreeg. Nu doet dat een beetje aandoenlijk aan, maar we praten natuurlijk over het pre-internet tijdperk, waarbij de meesten nog nooit van het concept email hadden gehoord. Ik herinner me trouwens dat magazines zoals White Dwarf regelmatig advertenties voerden van PBM games.

Zelf heb ik nooit in Het Oog van de Draak meegespeeld. Maar dankzij de archieven van Kurt VB, die wel ooit heeft meegespeeld, hebben we enkele documenten van onder het stof kunnen halen. Omdat de eerste editie van Schimmen & Schaduwen gepubliceerd is in 1989, moet het Oog van dr Draak vermoedelijk in 87-88 gelopen hebben.

Een eerste document is een pamflet, dat duidelijk als doel had het spel te promoten en te adverteren.

Originele flyer voor Het Oog van de Draak. Rekeningnummer onderaan weggelaten. Klik voor grotere versie.
Een tweede document is het regelboekje zelf. Het is geexporteerd naar een pdf-document, en kan je hier downloaden. Het bevat o.m. de regels van het spel, een beschrijving van diverse klassen rassen, en een korte bio van de 4 originele medewerkers van The Wise Tree.

Het karakterdocument waarvan sprake in het regelboek hebben we hier nog eens apart opgelijst.

Karakterdocument voor Het Oog van de Draak. Klik voor grotere versie.

En finaal is er de eerste primitieve kaart van de wereld van Dor, waarin een aantal aspecten van het latere Dor dat in Schimmen & Schaduwen verscheen al te herkennen zijn.

Eerste kaart van Dor, vermoedelijk getekend door Dirk VDH of David VD, voor Het Oog van de Draak.
Klik voor een grotere versie.

Heb je ooit meegespeeld met Het Oog van de Draak? Stuur ons je herinneringen!

Ik vraag me trouwens af of dit spel ooit terdege is uitgespeeld en het Oog van de Draak ooit gevonden is?

woensdag 27 maart 2013

Vreemde Geluiden en Dingen

Zullen we nog even op de Vreemde Geluiden en Dingen tabel rollen?

Een 38!

...
17-18: Een vies brandluchtje waait even door de gangen.
...
37-38: Een vreemde, mysterieuze parfumreuk hangt in de lucht.
...

Goed, die goblin die daarnet de melk had laten aanbranden, tracht dit nu te verdoezelen door wat parfum in het rond te spuiten!

dinsdag 26 maart 2013

Vreemde Geluiden en Dingen

In elke ondergrondse dungeon, kerker, katakombe of grot zijn er altijd wel vreemde dingen en geluiden te horen. Schimmen & Schaduwen speelde daar mooi op in door de Vreemde Geluiden en Dingen tabel, opgenomen in Sagen & Legenden 1, p. 8. Alle rollenspelsystemen MOETEN random tabellen hebben om - al was het maar een gevallen olielamp of een draak - uit te rollen.

In ondergrondse katakomben is de benauwde, duistere sfeer van groot belang. Door hier een aantal kleine, geheimzinnige of angstaanjagende gebeurtenissen te laten plaatsvinden kan de SM de sfeer versterken. In de gegeven tabel wordt een groot aantal vreemde voorvallen opgesomd die ideaal zijn om de spelers in een ondergronds gewelf zenuwachtig te maken. De SM kiest hiervoor zelf een gebeurtenis of rolt met een D100 om een willekeurig voorval te bepalen. Let er wel op dat je niet overdrijft met het aantal gebeurtenissen, 1 of 2 zal wel meer dan genoeg zijn.
De SM kan nog vele vreemde gebeurtenissen aan de lijst toevoegen. Hij kan ook verschillende gebeurtenissen combineren of een beetje aanpassen (het skelet in de hoek van de kamer beweegt wel). Deze vreemde gebeurtenissen hebben meestal wel niets met de plot van het avontuur te maken en de SM moet ze bijgevolg met voorzichtigheid gebruiken. Als de SK's er onjuiste conclusies uit trekken kan het hen immers op een dwaalspoor brengen. Misschien gaan ze zelfs op zoek naar de oorsprong van een van die vreemde geluiden en wordt het eigenlijke doel van het avontuur verwaarloosd. Bovendien wordt meestal niet verklaard wat of hoe de gebeurtenissen veroorzaakt worden. SM's die een logische samenhang in hun avonturen voorop stellen zullen ze dus waarschijnlijk niet gebruiken.

Tot zover de uitleg in Sagen & Legenden 1. Ik ben niet helemaal akkoord met het tweede deel dat zegt dat je moet oppassen dat het de spelers kan afleiden, dat lijkt me net de flair te zijn van dergelijke tabel te gebruiken, maar bon ...


Voor de leute zullen we eens rollen op de tabel. We nemen de D100 ter hand, ... roffelroffelroffel ... een 17!

In de Vreemde Geluiden en Dingen tabel, bij entry 17-18 lezen we dan:

17-18: Een vies brandluchtje waait even door de gangen.

Een of andere goblin heeft dus duidelijk de melk laten aanbranden ... ;-)

Landkaarten in Schimmen & Schaduwen

In het interview met tekanaar Kurt VB (die onder andere zowat alle landkaarten voor zijn rekening nam), kwam ook ter sprake dat de landkaarten deels geinspireerd waren door de tekenstijl van Tolkien:
"Ik was altijd al geïntrigeerd door de kaarten uit The Lord of the Rings, en de manier waarop ik bergen, bossen of rivieren tekende is duidelijk door Tolkien geïnspireerd."
Dit noopte ons uiteraard tot verder onderzoek. Maar we laten nu verder Kurt aan het woord. Hij heeft een en ander mooi samengevat, en voorzien van uitvoerig vergelijkingsmateriaal. De kaarten kunnen aangeclickt worden om een grotere versie te bekijken.

Zoals ik bij mijn interview had verteld, had ik de typologie voor het tekenen van kaarten bij Tolkien gehaald. Zo gaat de lijndikte van de rivieren op Tolkiens kaarten van dun aan de bron tot dik aan de monding. In het voorbeeldje hieronder heb ik links een fragment uit Tolkiens kaarten gehaald, rechts uit mijn kaarten voor Schimmen & Schaduwen, waarin ik hetzelfde principe toepaste.

Vergelijking van rivieren bij Tolkien en Schimmen & Schaduwen.
De bossen bestonden uit een cirkel met een streepje onder. De kaart van Tolkien (links hieronder) is hierin wel nauwgezetter getekend, want de boomkruinen lijken in perspectief achter elkaar te staan. De bossen zien er ook ‘netter’ uit, alsof het mooie en veilige plaatsen zijn. Op mijn kaarten lopen de cirkels van de boomkruinen door elkaar, wat een meer chaotische en donkerdere indruk geeft. Misschien was het onbewust een referentie naar de dodelijke gevaren die in Schimmen & Schaduwen zaten:-). Het arbeidsintensief tekenen van al die cirkeltjes werd later vervangen door rasters omwille van de tekensnelheid en de striktere deadlines.

Vergelijking van getekende bossen bij Tolkien, en de overzichtskaart van Dor in BR2.
Let ook even op de manier waarop Tolkien de geografische namen mooi tussen of rond rivieren en bergen laat kronkelen, terwijl mijn kaarten een witte omranding rond de steeds rechte teksten heeft. Dat kwam omdat ik de namen op een sticker printte, deze uitsneed en dan op de kaarten plakte (mijn handschrift was helaas niet zo mooi om alles manueel te doen). Bovendien moest het ook vooruit gaan om alles tijdig bij de drukker te krijgen (en printen ging nu eenmaal sneller dan schoonschrift).


De meeste kaarten van Tolkien tonen de bergen als een rij achter elkaar liggende bergen (hieronder links), maar op de detailkaart van Gondor in de uitgave “In de Ban van de Ring – Trilogie” van Het Spectrum (1986) worden de bergen gesuggereerd door naast elkaar liggende lijntjes. Architecten gebruiken een gelijkaardige manier om taluds aan te geven op plannen. Bij hen wordt een langere lijn telkens gewisseld met een kortere, en gezien mijn latere opleiding als architect dus geen verrassing dat ik hier de mosterd haalde. De kaart voor “Het Symbool van Crann” is volgens dit principe getekend. Bij de latere kaarten werd de werkdruk te hoog en moest alles wat sneller gaan, waardoor de dubbele afwisselende lijnlengtes moesten wijken ten voordele van een hoger tekentempo. Hierdoor zien de latere kaarten er minder gedetailleerd uit dan die uit “Het Symbool van Crann”.
Vergelijking van getekende bergketens bij Tolkien en Schimmen & Schaduwen.
De kaart voor het avonturenboek “Het Symbool van Crann” situeert zich eigenlijk tussen de eerste editie van het basisregelboek en de tweede editie en is eigenlijk een buitenbeentje. Om een of andere reden moest dit toen op een zeskantig raster getekend worden, waarschijnlijk geïnspireerd door de toenmalige rollenspelen of wargames. Later werd dit raster verlaten en duidt alleen een kilometerschaal nog de grootte aan van de afstanden.

We bedanken Kurt ten zeerste  voor dit opzoekingswerk en het graven in zijn 25-jaar oude geheugen! Binnenkort volgt er nog een bijdrage over de evolutie van de wereldkaart van Dor.

maandag 25 maart 2013

Ontcijfering van het Aarg-manuscript

Enige tijd geleden hebben we op deze blog kond gemaakt van de ontdekking van het Aarg-manuscript. Dit is in feite een document met uitbreidingsregels, dat gebruikt werd in de groep van o.a. Thomas B en Dirk DB.

We zijn er uiteindelijk toegekomen dit manuscript wat dieper in detail te bestuderen.

Titelblad van het Aarg-manuscript.
Het betreft een manuscript van 16 A4 pagina's (inclusief titelblad), waarin de volgende secties opgenomen zijn:
  • Een regel om het gewicht dat een avonturier meezeult wat meer belang te geven.
  • Nieuwe kundes zoals Handlezen, Buikspreken, Silent Kill (sic) en berserk.
  • Nieuwe wapenkundes zoals pistool, musket, katapult.
  • Nieuwe geavanceerde beroepen: ninja, barbaar, paladijn, ranger.
  • Nieuwe spreuken op diverse niveau's.
  • Nieuwe gevechtsregels (zomaar eventjes 7 en een halve pagina).
Al deze aspecten zullen ten gepaste tijde op deze blog in meer detail aan de aandachtige lezer worden meegedeeld.

Als voorsmaakje de beschrijving van het nieuwe beroep, de Paladijn, met een interessante verwijzing naar Warhammer Fantasy Roleplay:


Bestiarium: Cryptidae

Uit de archieven van Schimmen & Schaduwen tekenaar Kurt VB bereikten ons nog onderstaande concept-schetsen van monsters, die het nooit het basisregelboek gehaald hebben. Alleszins geven ze een leuk inzicht in de creatieve achtergrond van Schimmen & Schaduwen.

Vermits deze creaturen nooit een naam hebben gekregen, heb ik ze maar gelabeled als geheimzinnige dieren of Cryptidae. Misschien duiken ze vroeg of laat ooit nog eens op in een avontuur?

Een weer-creatuur? Bemerk ook de gelijkenis met de tekening van de originele Weerwolf,
die eveneens huilend voor een volle maan zit.
Vreemdsoortige lomp-potige monsters ...

Vissen en andere creaturen uit de verschillende zeeen van Dor?

Een soortement Weerslak?
========
Alle Bestiarium beschrijvingen tot nu toe:
Illustraties van creaturen in posts:

zondag 17 maart 2013

Interview met voormalig speler Johan Beyens

Deze maal hebben we Johan Beyens weten te strikken om zijn ervaringen met, en herinneringen van Schimmen & Schaduwen met ons te delen. Johan is wat we zouden kunnen noemen een zeer enthoesiaste fan van het eerste uur, en heeft de The Wise Tree crowd regelmatig vervoegd op conventies en spellendagen.


Wanneer ben je met Schimmen & Schaduwen in contact gekomen?

Dat is een korte vraag met een lang antwoord :)

Steek dan maar van wal!
 
Ik was erg jong toen ik mijn eerste kans miste om met rollenspel in contact te komen. Ergens in het vijfde leerjaar, dat moet 1988 geweest zijn, probeerde een vriendje van mij een andere vriend te overtuigen om een sessie met ons te spelen. Het was Bas VW. die Koen VdN. vroeg om spelleider te zijn voor Het Oog des Meesters. Koen beweerde dat dit mysterieuze spel heel wat voorbereiding in beslag nam. Het is jammer genoeg nooit van gekomen.

Enkele jaren later liep ik Bas terug tegen het lijf en gaf hij me het basisboek van Schimmen & Schaduwen (2de editie). Hij beweerde dat het een spel was maar toch ook een boek en hij er niet helemaal aan uit raakte. Ik verslond het boek van begin tot einde en had geen aandacht meer voor andere dingen. Het leek de essentie van wat ik al enkele jaren gezocht had, zonder te weten wat het precies was wat ik miste.

De exotische tekeningen van Foob (nvdr. de illustrator die de meeste tekeningen in het basisregelboek maakte), het pseudo-archaïsche taalgebruik in de beschrijvingen en de belofte van een fantasierijke wereld waarvan de avonturen oneindig waren: ik was gebeten en zou de volgende 10-15 jaar voornamelijk hiermee bezig zijn. Ik organiseerde spelsessies met mijn buurjongens, Steven en Peter A., die iets verder bij mij in de wijk woonden. Ook Ward VO. en Tom E. die we kenden vanop het Sint-Pieterscollege te Leuven vervoegden ons op die eerste avontuurlijke tochten in Dor.

Op een herfstavond in '91 of '92, zat ik op mijn bed voor de zoveelste maal het boek te lezen. Er waren immers zoveel regels, monsters en spreuken zodat je nieuwe dingen bleef ontdekken. Ik was de eerste pagina aan het bekijken waar vermeld stond dat de enigmatische groep The Wise Tree verantwoordelijk was voor deze productie. Ik vroeg me af wie ze waren, wat voor soort mensen waren in staat iets dergelijks te bedenken? Internet was toendertijd zo goed als afwezig in het dagelijks leven en dus had ik geen mogelijkheid om hier verder onderzoek naar te doen.

Plots viel het adres van The Wise Tree mij op: "Wildenhoge", dat klonk mij zeer bekend in de oren. Ik keek op vanuit het boek en door mijn raam. Mijn ouderlijk huis ligt boven op een helling die, samen met een andere heuvel de vallei vormt waarnaar mijn wijk genoemd is: Diependaal, te Herent, net buiten Leuven. Op geen halve kilometer van mijn huis, boven op de andere heuvel van mijn wijk zag ik de straat genaamd Wildenhoge liggen. Daar moest dus een huis liggen waar een aantal bijzondere individuen woonden die een spel hadden gemaakt van een andere wereld, in de vorm van een boek. Een spel dat je speelt met dobbelstenen maar vooral door veel te vertellen en te fantaseren. Een spel dat mijn leven had veranderd! Dat spel was ontstaan vlakbij mijn thuis! Voor een jongen van dertien jaar is zo'n ontdekking sluitend bewijs voor het bestaan van het lot.

Ik maakte met mijn vriend Steven het plan om naar dit huis te gaan en ons voor te stellen aan deze mensen, hen te vertellen dat we hun spel fantastisch vonden, maar vooral om te ontdekken wie ze waren. Na ons examen wiskunde, net voor de kerstvakantie, fietsten we van het college naar Diependaal - maar in plaats van naar huis te gaan reden we naar het adres dat in het boek stond. Uiteraard woonde hier geen eigenaardige sekte maar een jonge IT-student genaamd Dirk die met een slaapkop open deed en erg verrast was met het bezoek van twee pubers. We vertelden hem hoe geweldig we Schimmen & Schaduwen vonden en zijn reactie was iets in de zin van: "Uiteraard ...". We hebben hem toen uren ondervraagd over spelregels die we niet begrepen en hoe hij en zijn kompanen tot zo'n spel gekomen waren.

Mijn mond viel open van verbazing toen hij zijn gigantische verzameling bordspellen, rollenspellen en literatuur toonde. Deze vulde meerdere kasten. In de volgende maanden leerde ik zijn vrienden kennen, een grote groep gedreven fantasten die allemaal bijdroegen aan Schimmen & Schaduwen. Ik speelde meerdere malen mee tijdens hun rollenspel-avonden, ik herinner mij voornamelijk ‘Call of Cthulhu’, ‘Shadowrun’ en ‘Vampire’. Ook leende elke week andere boeken van Dirk, die ik als een mentor beschouwde, om te lezen en met mijn vrienden uit te proberen.

Ik verzamelde rond mij een even grote groep fanatieke gamers van mijn generatie, de leden van The Wise Tree en hun vrienden waren immers gemiddeld tien jaar ouder. Met die groep speelden we tientallen rollenspelen en honderden scenario's. Schimmen & Schaduwen stond altijd centraal en heeft de stijl die wij hanteren tijden onze sessies voor altijd bepaald.

Ik verbaas me nu soms nog over de toevalligheid waardoor ik in contact kwam met het enige Nederlandstalige rollenspel en de impact die het gehad heeft op de mensen die het speelden. Maar nog meer over het feit dat de origine ervan slechts enkele straten van mijn huis verwijderd was. Sommige dingen zijn nu eenmaal bedoeld om te zijn, althans dat is de mening van deze, uiteindelijk volwassen geworden, gamer. Ik ben blij om de grootste groep van de mensen waar ik al die jaren mee gespeeld heb nog steeds tot mijn vrienden te kunnen rekenen.
Ik wil u trouwens ook bedanken voor het maken van deze blog. Ik merk dat vele mensen hierdoor met genegenheid terugdenken aan die hoogdagen van het rollenspel.

Graag gedaan - dat is trouwens de bedoeling, herinneringen ophalen aan "the good old days" van roleplaying. Hoe lang heb je Schimmen & Schaduwn gespeeld? Heb je ooit in een langdurige campagne meegespeeld?

Sinds de beginjaren ben ik blijven spelen, en nu speel ik het nog af en toe. Ik ben zowel speler geweest als meester. Ook heb ik deelgenomen aan meerdere campaigns.

Er was een campaign die ik gemeesterd heb waarbij een groep vluchtelingen van achter de Drakentanden zich vestigden in Quawk. De spelers waren de helden van een kleine eiland-beschaving die aan een mysterieuze ziekte probeerden te ontsnappen. Ze moesten diplomatische betrekkingen aangaan in hun nieuwe omgeving, hun voorraden beheren en aanvullen enz.

Ook was er een zeer epische campaign waarin ik Yur de Trollenkoning speelde. Dit was een half-trol die alle groenhuiden uit de Verlaten Landen een thuis wou geven in Davilaat. De andere spelers speelden luitenanten in het leger en waren opportunistische kampioenen van een hoog niveau die op de buit van de veroveringstocht uit waren.

Wat is je beste herinnering. Een specifiek monster, een specifiek avontuur?

De beste ervaringen waren niet noodzakelijk met mijn doorgewinterde vrienden maar met mensen die nog nooit gespeeld hadden en voor één keer meespeelden. Om één of andere reden leende Schimmen & Schaduwen zich daar uitmuntend voor. Ik heb geweldige herinneringen aan sessies tijdens de middagpauze in de eetzaal van mijn middelbare school.

De Zielensteler vond ik het meest tot de verbeelding sprekend monster. De Boomgruwel was het meest gevreesde monster omdat het ooit een hele groep spelers van kant gemaakt heeft.

U vraagt, wij draaien ...


Zielensteler, BR2, p.185. Illustratie door Foob.
Heb je speciale herinneringen aan het spelsysteem zelf?

Oh ja! Schimmen & Schaduwen was een erg realistisch systeem en daardoor wat aan de trage kant. Het magiesysteem was het grootste probleem voor spelers. Ik weet dat The Wise Tree geen oppermachtige magiërs wou die vuurballen uit hun mouw schudden. Daarom koste het erg veel ervaringspunten om in niveau te stijgen. Ook zorgde het ingrediënten-systeem ervoor dat straffe spreuken erg duur en zeldzaam waren (enkel voorbeelden van ingrediënten: het brein van een Zwarte Draak, een diamant van hoog karaat, enkele maagden-harten...nvdr. Ik voel hier een blogpost opkomen!). In feite was magie bedoelt voor NSK's maar het zat er toch in dus de speler en spelleiders konden het wat aanpassen om toch praktisch te houden.

Hoeveel produkten van S&S heb je ooit gekocht?

Alles denk ik. Ik heb trouwens samen met een vriend een Schimmen & Schaduwen Risk variant ontworpen (met toestemming van The Wise Tree maar niet van Parker Brothers :-)) Deze is echter nooit uitgebracht ondanks dat we de mechanics ver genoeg van Risk verwijderde om een op zichzelf staand geheel te beschouwen.

De kaart van Dor, voor de RISK-variant bedacht door Johan en co.
Welke gamingactiviteiten beoefen je nu nog?

Voornamelijk online videogames. Internet maakt het makkelijker om met je vrienden af te spreken en samen te spelen maar een goed boardgame rond de tafel is altijd fijner (nvdr. Dat kan ik alleen maar beamen!). Dit probeer ik toch maandelijks in orde te krijgen.

Ook een rollenspel sessie krijg ik nu en dan nog eens geregeld en dit blijft toch mijn geprefereerde zaterdagavond activiteit.

========

Voor diegenen met interesse in persoonlijke verhalen m.b.t. Schimmen & Schaduwen, hier een overzichtje van alle interviews op deze blog tot nu toe:

The Wise Tree medewerkers:
Spelers en Meesters:
Als je zelf leuke herinneringen of verhalen hebt i.v.m. Schimmen & Schaduwen: philip dot dutre @ gmail dot com