Interview met voormalig designer Koen De Waele

In onze reeks interviews met voormalige belangwekkende personaliteiten uit de rijke geschiedenis van het rollenspel Schimmen & Schaduwen, hebben we deze maal iemand kunnen strikken die zelf heeft meegewerkt aan de originele editie.

Koen De Waele is een van de originele auteurs van de allereerste editie (het zwarte regelboek, zie hier voor een oplijsting van de verschillende edities). Koen staat vermeld bij de credits in de eerste editie, voor "De Wereld van Dor" en "Spreuken". In de tweede editie voor "Uitwerking, Ontwikkeling en Achtergrond", en heeft tevens avonturen geschreven voor de diverse Sagen & Legenden boeken.

Wanneer ben je met roleplaying games in contact gekomen?
Ik ben begonnen in '85, vrijwel direct nadat het 'Het Oog Des Meesters' was uitgekomen. Ik heb het leren kennen via boekhandel 'de kleine Johannes' in de Tiensestraat te Leuven. Eigenaar Jos Maes wist dat ik zeer geïnteresseerd was in SF en fantasy en toen ik op een dag daar binnenstapte, zei hij dat hij iets had dat mij waarschijnlijk wel zou interesseren. En dat was 'Het Oog Des Meesters'. Het probleem was dat ik niet direct iemand kende die dit genre spel reeds kende en het wou spelen.

Het spel heeft toen een tijdje in een kast gelegen tot ik een spreekbeurt moest geven en ik als onderwerp 'fantasy' koos. In een opwelling nam ik de doos meenam als illustratie. Na die spreekbeurt kreeg ik te horen dat er ook enkele andere jongens dit genre kenden en zo kwam ik uiteindelijk in contact met o.a. David VD en Dirk VdH (nvdr. twee van de andere originele bedenkers van Schimmen & Schaduwen). Zo is de bal aan het rollen gegaan.

Waneer of waarom is dan het idee gerijpt om zelf een roleplaying game te maken en te publiceren?
Het idee kwam van Dirk, eerst door regels uit OdM uit te breiden en nadien, bijna vanzelf, om ons eigen systeem uit te denken. Je mag ook niet vergeten dat Dirk toen al enige ervaring had met het uitbrengen van een computer-game voor de ZX-Spectrum, een bekende hobbycomputer uit de jaren 80.

Waar komt de naam "The Wise Tree" vandaan?
Voor zover ik het mij correct kan herinneren is het eigenlijk een taalspelletje: Tree -> Three -> Drie en dat waren de drie originele leden, Dirk, David en ik. Het adjectief  'Wise' was een associatie met een Ent. Dirk had in die tijd een figurine van Greybeard the Ent. Wie erop kwam weet ik echt niet meer maar het leek 'cool' op dat moment. Van de Ent kwamen we uit de wijze boom en de rest is, zoals men wel eens pleegt te zeggen, geschiedenis.

Is er lang gewerkt aan de legendarische eerste editie? Of stond het allemaal op papier op een week tijd?
Ik denk dat we die zomer (nvdr. dat moet de zomer van 1988 geweest zijn) er vrijwel onafgebroken dagelijks mee bezig waren. De kern van de regels was min of meer gebaseerd op de eerste set uitbreidingsregels die Dirk had neergeschreven voor Het Oog Des Meesters. Maar in het volledige systeem uitwerken en testen is menig uur gekropen, met inbegrip van nachtelijke sessies.

Was het moelijk om S&S in de begindagen aan de man te brengen? Dat gebeurde vooral via gaming conventies in de jaren 90, niet?
De conventies kwamen pas later, we hebben met de eerste druk zelf heel Vlaanderen rond gereden en verschillende boekhandels en speelgoedwinkels bezocht waar we afspraken maakten om de boeken in consignatie bij hen te mogen leggen. In die periode bestond er, bij mijn weten, ook nog geen enkele gespecialieerde winkel. Dus ja, dat was wel even zweten en zwoegen.

Toen de 2de editie eraan kwam, is de groep medewerkers plots groter geworden. Vond je dat toen een goede zaak, of had je liever zelf controle gehouden met een kleinere groep?
Ik heb er nooit een probleem mee gehad, hoe meer mensen hoe liever was het motto. Uiteindelijk was het voor mij meer een hobby-club waar je vooral veel tijd en liefde en ook wel een beetje geld in stak.

Wat zijn de dingen waar je het meest trots op bent ivm S&S?
De uitwerking van de achtergrond van de wereld van Dor. Het was mijn poging om mij te spiegelen aan J.R.R Tolkien. Ah, de jeugdige arrogantie en overmoed :-)

Wat waren de voornaamste invloeden voor de Wereld van Dor? Zijn er invloeden van belangrijke fantasy of science-fiction schrijvers?
Goh, Tolkien was ongetwijfeld een belangrijke invloed maar de inspiratie kwam van een hoop bronnen eigenlijk. Naast Tolkien, Vance en Moorcock, waren er ook nog  C.S Lewis, Ursula Le Guin, Tanith Lee, Fritz Leiber, Roger Zelazny. Maar evengoed avonturen films uit de jaren vijftig en zestig. En stripreeksen zoals Thorgal en Storm.

De wereld van Dor is absoluut geen realistische wereld. De bedoeling was om zoveel mogelijke verschillende 'theaters' op de kaart te zetten die zowel geschikt waren voor de meer epische scenario's, je weet wel, weidse vlakten, hoge bergen, donkere naaldbossen (In de Ban van de Ring -stuff) als de woestijnen voor de scenario's uit 'Duizend en één Nachten' tot en met de zeeën met talloze kleine en geheimzinnige eilanden voor de swash-buckling scenario's. En laten we ook de jungle niet vergeten. en de archetypische grote stad waar je ongeveer elk stadsscenario kon plaatsen. Zeg maar Discworld's Ank-Morpok, Elric's Yyrkoon of Middle Earth's Minas Tirith.

Wat de geschiedenis betreft; ik kreeg drie weken om het neer te schrijven. Tolkien deed er drie decennia over. Dus ja, er zitten hier en daar wat hiaten en onlogische zaken in :-). Maar ik ben er toch nog altijd tevreden over. Niet iedereen krijgt de kans om een wereld en zijn geschiedenis uit te schrijven.

Wat met de toverspreuken, die allemaal fantasierijke namen kregen?

Hoewel ik een credit kreeg voor de spreuken herinner ik mij toch vooral dat veel spreuken er kwamen na een gezamelijke brainstorm. Ik kan dan hoogstens het eindredacteurschap hierover claimen. 

Maar voor spreuken dienden toch ook grotendeels dezelfde bronnen als die voor Dor. Hoewel we hiervoor soms ook goed naar andere toenmalige spelsystemen gekeken hebben voor de basisspreuken die elke zichzelfrespecterende magier nodig had.

Zijn er dingen geweest die achteraf beter konden?
Misschien wel, maar ik denk dat ik nu spreek met de kennis van het verleden. Op dat moment waren we echt wel trots op het systeem, de regels, de wereld en de scenario's. En nu nog trouwens.

Schimmen & Schaduwen is zowat rond 1994 opghouden. Wat waren de redenen?
Tijd en beginnende professionele loopbanen denk ik. In de periode waren de meesten die meewerkten afgestudeerd en/of waren net begonnen met werken. We wisten toen al dat we met The Wise Tree nooit voldoende konden verdienen om full-time verder te gaan en er een degelijk inkomen uit te puren. Het is ook niet van de ene dag op de andere gestopt. Het gebeurde eerder geleidelijk.

Hoe kijk je er nu op terug? Tevreden? Gemiste kansen?
Ik ben vooral blij dat we het gedaan hebben. Gemiste kansen? Misschien wel. Maar daar heb ik geen spijt van. Het was een leuke tijd, een bijzondere tijd en ik kan nog altijd met enige trots zeggen dat ik deel uitmaakte van dat groepje dat iets had gemaakt waar toch vele mensen menig plezierig uur aan heeft besteed. Alleen dat al maakt het de moeite waard. En ik heb er toch enkele dingen uitgeleerd die ik later nuttig kon gebruiken.

Beoefen je nu nog gaming-achtige activiteiten?
Een oude vos verliest zijn streken niet. Role-playing games op PC blijven mijn voorkeur genieten. Occasioneel nog een echt klassiek board-game. Maar het is niet echt een onderdeel meer van een wekelijkse activiteit. 

Onze reeks praatjes met mensen die op een of andere manier betrokken waren bij Schimmen & Schaduwen groeit gestaag. Klik hieronder op het label 'Interview' om ze allemaal nog eens opnieuw te bekijken. Heb je zelf leuke verhalen of anekdotes te vertellen, laat het me weten!

Interview met voormalig speler Dirk De Boeck

Laatst konden we melden dat we op mysterieuze wijze in het bezit zijn gekomen van het Aarg-manuscript. Dit kleinood werd ons toegstuurd door bericht rollenspeler Dirk De Boeck, waar het in zijn spelersgroep vele jaren terug gebruikt werd.

De ontcijfering en interpretatie van het Aarg-manuscript zal een werk voor later zijn, maar ondertussen laat Dirk ons meegenieten van hoe hij Schimmen & Schaduwen heeft leren kennen en haalt enkele rollenspelherinneringen op uit oude tijden ...

Ik denk dat ik S&S heb leren kennen via ondergetekende blogger - op de bus op terugkeer van Praag (nvdr. Dit was een reis van studenten burgerlijk ingenieur van de KU Leuven naar Praag, waar ikzelf als pas afgestudeerde student aan deelnam als begeleider). Hij sprak over een prima systeem van eigen makelij, geïnspireerd op Warhammer Fantasy Roleplay. Dat moet in 1990 geweest zijn.

Ik speelde al jaren in een kleine, groep doorwinterde spelers. Na het instapklare "Oog des Meesters" en het over-complexe en minder realistische AD&D (2nd ed) was Schimmen & Schaduwen een welkome afwisseling. Het viel ons snel op hoe rauw en dodelijk het systeem wel was. Zeker toen onze spelleider in het eerste of tweede avontuur een foutje maakte door ons ten strijde te laten trekken tegen de demon Xanmungy - een onkwetsbaar creatuur tenzij je het met magische wapens telijf gaat... (nvdr. Het betreft hier ongetwijfeld het avontuur Xanmungy uit het groene basisregelboek) en we hadden maar 1 magisch wapen in het gezelschap. Na een hectisch gevecht, waarbij dat wapen van held naar held doorgeworpen werd, versloegen we de demon, de twee overlevenden raapten hun makkers op, en verkochten we have en goed om iedereen weer net op de been te krijgen.

We gingen verder met minder dan we vertrokken waren, maar met een ervaring rijker. Dit was de aanzet naar een zeer lang avontuur, dat we in drie lange campagnes speelden gespreid over wat ik vermoed vijf jaar was, en waarin Dor alweer eens gered werd - zij het via een geniaal verhaal van onze huismeester, Thomas (nvdr. de spelervaringen van Thomas B. waren eerder te lezen op deze blog). De karakters die we speelden overleefden het maar net, groeiden op tot mega-level (waarbij ook we ook een stel uitbreidingsregels gebruikten met de legendarische "initiatief overnemende afweer"), maar door de vreselijke keuzes die ze hadden moeten maken om Dor te redden, gingen bijna allen stuk voor stuk tragisch ten onder. Klinkt zwaar he? Dat was het ook bij momenten. Maar het was GRANDIOOS!

De beste herinneringen die ik heb aan dat jarenlange rollenspelen is dat onze groep rond de tafel zo écht is. Natuurlijk zijn er veel momenten waarin je gewoon geniet van elkaars gezelschap, de wijn, de occasionele pizza, en van de lachstuipen die geregeld opkomen, maar je kan er in onze groep op rekenen dat ieder het personage dat hij speelt consequent en tot in de puntjes juist speelt. Sommige meesters (ik wil Thomas niet vernoemen) maken daar schaamteloos misbruik van om het Drama tot een hoger niveau te brengen.

A good or an evil? Ik weet het na al die jaren nog niet. Een grappig fait divers: ik speelde in De Campagne van Dor een barbaar genoemd Ham, een beetje geïnspireerd op een brute kracht uit een obscure strip die ik eens bij Thomas had gelezen (Morkai uit De Legende der Dorre Gewesten van Chevalier en Segur). Op Ham kon je rekenen. Zeker in het gevecht heeft hij geregeld de balans in het voordeel van de helden doen overslaan. Als barbaar, afkomstig uit afgelegen streken, sprak hij de gemeenschappelijke taal niet goed, dus sprak hij in infinitiefzinnen. 't Was oerlollig te merken dat na een tijdje de NPCs en zelfs de vrienden in hetzelfde taaltje begonnen als ze met Ham spraken. Dat wel fijn zijn :)

De laatste jaren is onze groep erg gecharmeerd geweest door 2 spelsystemen: D&D 4th edition vooral omwille van het eenvoudige, hersenloze dungeonhacking, dat zeer nauw aansluit bij de moderne online RPGs, en 7th Sea, omdat je daar echte helden speelt die rif-raf in een flamboyante oogwenk uitschakelt en de spelwereld die barst van eindeloze intriges.

Tot zover het relaas van Dirk, die ook zo vrijgevig was volgende tekeningen (door hemzelf getekend) ter beschikking te stellen van enkele karakters uit bovengenoemde Schimmen & Schaduwen campagne.

"Ham", getekend door Dirk De Boeck

"Bart", getekend door Dirk De Boeck

Commercials uit de oude doos

Eerder gaven we reeds de link naar een oude commercial van Het Oog Des Meesters.

Maar ook Heroquest, een spel van MB in samenwerking met Games Workshop, heeft een invloed gehad op vele rollenspelers die begin jaren 90 actief waren. Ik heb er toen (>20 jaar geleden) 2 dozen van aan geschaft, en onlangs zag ik in de kringloopwinkel een doos liggen voor 5 euro. Natuurlijk kon ik niet twijfelen, en heb ik die ook ogenblikkelijk gekocht. Ook van Space Crusade, de SF versie van Heroquest, zijn blijkbaar nog oude commercials te vinden.

Nostalgia!!!

Kleine Kwis

Een kwis met slechts een enkele kwisvraag. Welk Schimmen & Schaduwen creatuur wordt hieronder getoond? Het is een afbeelding uit een officieel Schimmen & Schaduwen boek (Basisregelboeken, Sagen & Legenden, Duistere Catacomben), dus niet uit de Goblin Tribuun.

Het zou een beetje gek zijn om voor de eerste juiste inzending een Schimmen & Schaduwen boek cadeau te doen, dus het gaat hier enkel om de eer en eternal bragging rights.

Welk vreselijk, veil en afschuwelijk creatuur zien we hier?

Een gunstige wind ...

Afgelopen week waaide er een gunstige wind in de richting van deze blog. Zonder dat ik me eraan verwachtte, viel er plots een uitvoerige pdf-file in mijn mailbox, afkomstig van een fervent en voormalig Schimmen & Sschaduwen speler. De file bevat een aantal uitbreidingsregels voor Schimmen & Schaduwen, met zelfs referentie naar de eerste (zwart boek) en tweede editie (groen boek). Zowaar een manuscript uit de eerste dagen van Schimmen & Schaduwen!

Om de spanning er wat in te houden, geven we uiteraard nog niet de volledige inhoud weg, noch de naam van de auteur, maar enkel de cover. De cover geeft al een indicatie van het enthusiasme voor de rollenspel-hobby die, in de vroege jaren 90, gemeengoed was in gamingkringen en toen roleplaying zijn gouden tijd beleefde.

Cover van het Aarg-Manuscript, zoals toegestuurd aan deze blog.

Ik heb de auteur van deze geweldige vondst al enkele interviewvraagjes gestuurd, en hopelijk zullen weldra meerdere zwaarwichtige onthullingen naar boven komen.

In afwachting zullen we, net zoals alle belangrijke archeologische vondsten een specifieke naam krijgen, dit document vanaf nu aanduiden als het Aarg-Manuscript. Het spreekt vanzelf dat dit document enkel met witte stofvrije handschoenen mag behandeld worden, maar met een pdf-file heeft dat niet zoveel zin, natuurlijk.

Even een update ...

Wegens de eindejaarsperiode en enkele professionele beslommeringen loop ik wat achter bij het updaten van deze blog. Echter, ondertussen is er al wat nieuw materiaal binnen gekomen dat weldra hier zal verschijnen. Bovendien is er nog steeds de hangende test van het gevechtssysteem van Schimmen & Schaduwen, waarin Wulfhand het moet opnemen tegen een goblin.

Wie zijn honger naar retro-roleplaying niet kan stillen, moet ondertussen maar eens gaan kijken naar http://www.dndclassics.com/ , waar je een groot aantal originele D&D uitgaven als pdf kan aanschaffen.

Addendum: Blijkbaar staat er ook een nieuw retro-roleplaying magazineop til: Gygax Magazine. Meer info hier.