Interview met voormalig designer Dirk Vandenheuvel

De illustratie van de Scheepskapitein (BR2,p.67),
is in feite een portret van Dirk, anno 1990.

In onze reeks interviews, hebben we ditmaal Dirk Vandenheuvel weten te strikken, een van de originele bedenkers van Schimmen & Schaduwen, en zeker een van de drijvende krachten van begin tot einde achter The Wise Tree. Het is trouwens op zijn thuisadres dat The Wise Tree officieel gevestigd was, en waar alle correspondentie gedurende al die jaren toekwam.

Wanneer ben je met (fantasy) roleplaying begonnen?

Ik denk niet dat ik het jaar nog herinner maar het was, net zoals de meeste in die tijd, met het Oog Des Meesters (nvdr. OdM is gepubliceerd in 1985). Ik had al enkele RPGs gespeeld op computer - een ZX Spectrum - en het was dan ook een beetje een shock dat zoiets ook bestond in een meer interactieve vorm. Een van mijn vrienden had de basisdoos gekocht en al een paar keer gespeeld dus op een avond wou hij het eens demonstreren. Het werd uiteindelijk een 1 persoonsavontuur en ik herinner mijn nog goed dat zijn eigen personage een paar maal verscheen als een deux ex machina om problemen op te lossen. Ik denk dat hij toen niveau 3 of zo was en dat leek al net als een super held ... natuurlijk had hij als spelmeester alles een beetje aangedikt. Ik was meteen onder de indruk en ik denk dat een paar weken later al de hele bende op school geinteresseerd was.

Waneer of waarom is het idee gerijpt om zelf een game te publiceren?
We vonden uiteindelijk OdM verschrikkelijk beperkt en lazen al een tijdje White Dwarf (nvdr. White Dwarf was in de jaren '80 een roleplaying magazine, in tegenstelling tot een louter miniature wargaming magazine van Games Workshop games nu). Daar kregen we glimpsen van andere games die we moeilijk konden kopen hier in Belgie. Ik schreef wat uitbreidingsregels voor OdM - ik denk zelfs dat ik die nog steeds heb - en inspireerde me daarbij op avonturen die verschenen in White Dwarf (AD&D, Runequest, ...). Toen later Warhammer Fantasy Roleplay uitkwam vonden we het zo goed, dat we besloten om iets te maken voor onze mede-gamers in Belgie, want vast zitten aan OdM leek ons geen goede optie. We lazen ook veel fantasy en SF boeken en daar stonden zoveel dingen in om ons te inspireren ... dat allemaal in een game gieten leek ons fantastisch.

Wie waren de medewerkers van het eerste uur?
David VD, Koen en ikzelf vermoed ik. Maar ons vast spelgroepje zat er ook wel tussen voor inspiratie. David en ik waren ook al een tijdje bezig aan een dik monsterboek voor OdM. Die monsters zijn uiteindelijk allemaal terecht gekomen in Schimmen & Schaduwen.

Was Schimmen & Schaduwen het eerste project, of waren er voorlopers?
Eigenlijk is het echte begin van Schimmen & Schaduwen een Play By Mail (PBM) projectje dat we gestart hadden een jaar of twee jaar voor het regelboek uitkwam. Het was een soort sneak preview of beta-release van Schimmen & Schaduwen. We hadden een klein regelboekje waar de basis-ideeen van Schimmen & Schaduwen al in terug te vinden waren. Ook zat daar de eerste kaart van Dor in (door mij getekend denk ik). We hadden een 20-tal spelers die elke week, via de post, een update toegestuurd kregen van hun avonturen in Dor. Het was redelijk wat werk maar ik denk dat we er wel iets uit geleerd hebben welke richting we wilden uitgaan.
Het feit dat we een startboekje hadden bleek uiteindelijk een goed idee, want nu konden we langzaam alle ontbrekende regels aanvullen.

Waar komt de naam The Wise Tree vandaan?
Niet zo 100% duidelijk. Enten? Uit de Silmarillion - Telperion? Alleszins was het wel een woordspeling van de Drie Wijzen ... maar dat vonden we erover om ons zo te noemen :)

Is er lang gewerkt aan de 1ste editie van Schimmen & Schaduwen? Of stond het allemaal op papier op 1 week tijd?
Ja, vrij lang en hard. Helemaal op het einde zelfs nog een heel weekend dag en nacht zonder slaap in een lokaal bedrijf dat een Apple Macintosh en laserprinter had. Michael L., die ook vermeld staat bij de credits in de eerste editie, was trouwens werknemer bij dat bedrijf. Bij het afdrukken merkten we dat het lettertype die we gebruikten niet als echte font op de printer aanwezig was (tja... printers in de jaren 80 ...) en daarom ziet de eerste editie er zo slecht uit. Veranderen ging niet meer... alles moest naar de drukker.

Was het moelijk om Schimmen & Schaduwen aan de man te brengen? Dat gebeurde vooral via conventies in de jaren 90?

Het was niet eenvoudig. Zelfs boekenwinkels overtuigen in die tijd die onze creatie wilden nemen was niet eenvoudig. Uiteindelijk hadden we een winkele of 8 denk ik waar boeken lagen en uiteindelijk bleken die ook wel te verkopen aan een redelijk tempo. Er was dus wel vraag naar. Conventies waren natuurlijk de best manier om alles te promoten en we hebben daar ook goede tijden beleeft. Het was allemaal nieuw voor jonge snaken.

Toen de 2de editie eraan kwam, is de groep medewerkers plots groter geworden. Vond je dat toen een goede zaak, of had je liever zelf controle gehouden met een kleinere groep?
Ja en nee. Het was leuk dat er meer werk gedaan werd... maar het was niet altijd echt goed dat er geen vaste lijn in het werk zat. Zo zijn vele avonturen niet echt conform met de wereld die Koen in elkaar gestoken had. Een beetje spijtig. Er was nochthans veel materiaal aanwezig om op voort te bouwen. Maar iedereen had zo wel zijn ideetjes. Ik denk dat je tot op de dag van vandaag kan zien welke avonturen er geschreven zijn door de "core" en welke niet.

Wat zijn de dingen waar je het meest trots op bent i.v.m. Schimmen & Schaduwen?
Sommige van de avonturen zijn van een bijzonder hoog niveau, naar mijn bescheiden mening. Ook het magie systeem mag er best wezen. Het was op zijn minst heel origineel en we gaven de spelers veel gereedschap om toffe dingen te doen - zoals het maken van magische voorwerpen maken bijvoorbeeld. Ook zaten er een paar originele magieklassen in met wat onconventionale speltechnieken (zoals Geesten). Een beetje een "best of" van alle fantasy boeken.

Ik vond het ook heel leuk dat we veel dingen redelijk generiek hebben aangepakt... zo kan je van elk monster een skelet of zombie maken, iets dat geen enkel ander spel deed op dat moment. Eigenlijk was Schimmen & Schaduwen een zeer sterk "sandbox" RPG en dat zie je in veel delen van de regels. Ook toen Foob (nvdr. de tekenaar die bijna alle tekeningen vanaf de 2de editie voor zijn rekening nam) erbij kwam was de grafische kwaliteit bijzonder hoog. Zelfs vandaag zijn er veel RPGs die er minder goed uitzien dan Schimmen & Schaduwen. Indrukwekkend!

Zijn er dingen geweest die achteraf beter konden?
Tuurlijk... alles kan beter. In onze queeste om alles te voorzien hebben we hier en daar te veel voorzien denk ik. Maar wie weet ... misschien komt er nog wel een staartje aan heel het verhaal :)

Schimmen & Schaduwen is zowat in 94 opghouden. Wat waren de redenen?
Vrouwen, werk en andere interesses? Er is nog veel virtueel gemaakt voor Schimmen & Schaduwen in onze hoofden en tijdens lange praat- en drinkavonden... maar we hadden niet meer de tijd om het op papier te zetten denk ik.

Hoe kijk je er nu op terug? Tevreden? Gemiste kansen? Jammer dat je niet even bekend als pakweg Chaosium geworden bent?
Ja, heel tevreden ... tot vandaag de dag is het een basis geweest voor veel van mijn "neven-projecten". Niet echt gemiste kansen denk ik ... zelfs Chaosium is er nu niet meer. De wereld is veranderd ... en er was nooit echt een grote markt in Belgie voor (nederlandstalige) roleplaying games. Ik ben al gelukkig dat er veel mensen plezier beleefd hebben aan wat we gedaan hebben. Ik had ook graag de magie nog veel verder uitgebreid... ik had wel de kans gehad in een aantal boeken, maar er was nog veel te schrijven.

Enige waar ik echt een beetje spijt van heb is dat de Science Fiction versie ("Artifakt") er nooit is gekomen omwille van een hard-disk crash. Het was de moeite geweest denk ik. We hadden zelfs al een paar testsessies achter de rug. Een mix van Indiana Jones, cyberpunk (het woord van het moment in de jaren 90), Judge Dredd, Blade Runner en classic horror. Wie weet ... misschien ooit nog wel eens ... als ik mijn tanden er in zet.

Onze reeks praatjes met mensen die op een of andere manier betrokken waren bij Schimmen & Schaduwen groeit gestaag - ik denk dat we nu reeds aan vijf gesprekken zitten. Klik hieronder op het label 'Interview' om ze allemaal nog eens opnieuw te bekijken. Heb je zelf leuke verhalen of anekdotes te vertellen, laat het me weten!