dinsdag 26 maart 2013

Landkaarten in Schimmen & Schaduwen

In het interview met tekanaar Kurt VB (die onder andere zowat alle landkaarten voor zijn rekening nam), kwam ook ter sprake dat de landkaarten deels geinspireerd waren door de tekenstijl van Tolkien:
"Ik was altijd al geïntrigeerd door de kaarten uit The Lord of the Rings, en de manier waarop ik bergen, bossen of rivieren tekende is duidelijk door Tolkien geïnspireerd."
Dit noopte ons uiteraard tot verder onderzoek. Maar we laten nu verder Kurt aan het woord. Hij heeft een en ander mooi samengevat, en voorzien van uitvoerig vergelijkingsmateriaal. De kaarten kunnen aangeclickt worden om een grotere versie te bekijken.

Zoals ik bij mijn interview had verteld, had ik de typologie voor het tekenen van kaarten bij Tolkien gehaald. Zo gaat de lijndikte van de rivieren op Tolkiens kaarten van dun aan de bron tot dik aan de monding. In het voorbeeldje hieronder heb ik links een fragment uit Tolkiens kaarten gehaald, rechts uit mijn kaarten voor Schimmen & Schaduwen, waarin ik hetzelfde principe toepaste.

Vergelijking van rivieren bij Tolkien en Schimmen & Schaduwen.
De bossen bestonden uit een cirkel met een streepje onder. De kaart van Tolkien (links hieronder) is hierin wel nauwgezetter getekend, want de boomkruinen lijken in perspectief achter elkaar te staan. De bossen zien er ook ‘netter’ uit, alsof het mooie en veilige plaatsen zijn. Op mijn kaarten lopen de cirkels van de boomkruinen door elkaar, wat een meer chaotische en donkerdere indruk geeft. Misschien was het onbewust een referentie naar de dodelijke gevaren die in Schimmen & Schaduwen zaten:-). Het arbeidsintensief tekenen van al die cirkeltjes werd later vervangen door rasters omwille van de tekensnelheid en de striktere deadlines.

Vergelijking van getekende bossen bij Tolkien, en de overzichtskaart van Dor in BR2.
Let ook even op de manier waarop Tolkien de geografische namen mooi tussen of rond rivieren en bergen laat kronkelen, terwijl mijn kaarten een witte omranding rond de steeds rechte teksten heeft. Dat kwam omdat ik de namen op een sticker printte, deze uitsneed en dan op de kaarten plakte (mijn handschrift was helaas niet zo mooi om alles manueel te doen). Bovendien moest het ook vooruit gaan om alles tijdig bij de drukker te krijgen (en printen ging nu eenmaal sneller dan schoonschrift).


De meeste kaarten van Tolkien tonen de bergen als een rij achter elkaar liggende bergen (hieronder links), maar op de detailkaart van Gondor in de uitgave “In de Ban van de Ring – Trilogie” van Het Spectrum (1986) worden de bergen gesuggereerd door naast elkaar liggende lijntjes. Architecten gebruiken een gelijkaardige manier om taluds aan te geven op plannen. Bij hen wordt een langere lijn telkens gewisseld met een kortere, en gezien mijn latere opleiding als architect dus geen verrassing dat ik hier de mosterd haalde. De kaart voor “Het Symbool van Crann” is volgens dit principe getekend. Bij de latere kaarten werd de werkdruk te hoog en moest alles wat sneller gaan, waardoor de dubbele afwisselende lijnlengtes moesten wijken ten voordele van een hoger tekentempo. Hierdoor zien de latere kaarten er minder gedetailleerd uit dan die uit “Het Symbool van Crann”.
Vergelijking van getekende bergketens bij Tolkien en Schimmen & Schaduwen.
De kaart voor het avonturenboek “Het Symbool van Crann” situeert zich eigenlijk tussen de eerste editie van het basisregelboek en de tweede editie en is eigenlijk een buitenbeentje. Om een of andere reden moest dit toen op een zeskantig raster getekend worden, waarschijnlijk geïnspireerd door de toenmalige rollenspelen of wargames. Later werd dit raster verlaten en duidt alleen een kilometerschaal nog de grootte aan van de afstanden.

We bedanken Kurt ten zeerste  voor dit opzoekingswerk en het graven in zijn 25-jaar oude geheugen! Binnenkort volgt er nog een bijdrage over de evolutie van de wereldkaart van Dor.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten